Email this article 
Hide
Show all
The Impact of Regional Transformation on Tax Revenue of Municipalities in the Silesian Voivodeship: An Attempt to Develop a Model
Abstract
Theoretical background: Numerous theoretical analyses have examined the issue of municipalities’ capacity to generate their own revenue (referred to as revenue potential or financial independence) or, more broadly, the assessment of municipal financial management (understood as financial autonomy or fiscal stability). However, empirical studies focusing on the impact of specific factors on these processes are relatively rare.
Purpose of the article: The purpose of the article is to identify factors describing regional transformation and to develop a model explaining their impact on the tax revenue of municipalities in the Silesian Voivodeship, using personal income tax revenue as an example.
Research methods: An in-depth literature review was conducted to identify and systematize factors describing regional transformation. The research employed panel regression with random effects to determine the impact of selected factors describing regional transformation on personal income tax revenue in the municipalities of the Silesian Voivodeship. The factors describing regional transformation were categorized into social, economic, and environmental-spatial dimensions. The study ultimately utilized indicators representing the influence of selected factors, considering their data availability and quality, as well as the need to maintain their independence as explanatory variables in the model. As a result, a model was developed to explain the relationship between changes in personal income tax revenue and changes in population size, as well as the number of unemployed individuals. The study covered 49 urban municipalities (including cities with county rights) in the Silesian Voivodeship from 2012 to 2022.
Main findings: The developed model made it possible to assess the sensitivity of changes in personal income tax revenue to changes in population size and the number of unemployed individuals in the Silesian Voivodeship. Additionally, the model provided insights into the extent to which these factors explain changes in personal income tax revenue, offering a foundation for further research on the impact of regional transformation on the tax revenue of local government units. The attempt to develop the model also led to recommendations for improving data collection, facilitating more effective monitoring of regional transformation.
Keywords
Full Text:
PDFReferences
Banaszewska, M. (2023). Spatial interactions in local public debt. Evidence from Poland. Economics and Business Review, 9(23). https://doi.org/10.18559/ebr.2023.3.751
Budzeń, B., & Głębski, A. (2021). Samodzielność dochodowa jako determinanta zdolności kredytowej jednostki samorządu terytorialnego. Studia BAS, 4(68). https://doi.org/10.31268/StudiaBAS.2021.37
Bukowski, M., Śniegocki, A., & Wetmańska, Z. (2018). Od restrukturyzacji do trwałego rozwoju. Przypadek Górnego Śląska. Raport Wise Europa dla Fundacji WWF Polska.
Cichy, J. (2020). Wyludnienie jako czynnik wpływający na dochody własne jednostek samorządu terytorialnego. In J. Hrynkiewicz & G. Ślusarz (Eds.), Depopulacja. Uwarunkowania i konsekwencje (pp. 217–220). GUS.
Czarny, A. (2016). Założenia i realizacja samodzielności dochodowej wybranych jednostek samorządu terytorialnego, Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Seria Oeconomica, 329(84). https://doi.org/10.21005/oe.2016.84.3.04
Drabarczyk, K. (2017). Zrównoważony rozwój województwa ‒ analiza porównawcza. Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Zarządzanie, 25(2). https://doi.org/10.17512/znpcz.2017.1.2.02
Dziemianowicz, R.I., Kargol-Wasiluk, A., & Bołtromiuk, A. (2018). Samodzielność finansowa gmin w Polsce w kontekście koncepcji good governance. Optimum. Economic Studies, 4(94), 209. https://doi.org/10.15290/oes.2018.04.94.16
Felis, P., Bernardelli, M., Malinowska-Misiąg, E., & Otczyk, G. (2024). Modyfikacje podatków dochodowych a samodzielność finansowa samorządów lokalnych w Polsce – analiza empiryczna na przykładzie wybranych gmin. Optimum. Economic Studies, 2(116). https://doi.org/10.15290/oes.2024.02.116.04
Filipiak, B.Z. (2016). Podatkowe czynniki kształtujące potencjał finansowy jednostek samorządu terytorialnego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 1(79). https://doi.org/10.18276/frfu.2016
Filipiak, B.Z. (2017). Dług jako determinanta stabilności systemu finansów samorządowych. Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego. Studia i Prace, 1. https://doi.org/10.33119/KKESSiP.2017.1.1
Głowicka-Wołoszyn, R., Wołoszyn, A., & Kozera, A. (2017). Nierówności dochodowe samorządów gminnych w Polsce. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 49(1). https://doi.org/10.15584/nsawg.2017.1.30
Głowicka-Wołoszyn, R., & Wysocki, F. (2014). Uwarunkowania społeczno-ekonomiczne samodzielności finansowej gmin województwa wielkopolskiego. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 346. https://doi.org/10.15611/pn.2014.346.03
GUS. (2023). Gospodarka finansowa jednostek samorządu terytorialnego.
Jastrzębska, M. (2023). Determinanty stabilności fiskalnej jednostki samorządu terytorialnego. Finanse. Czasopismo Komitetu Nauk o Finansach PAN. https://doi.org/10.24425/146953
Jegorow, D. (2015). Samodzielność finansowa polskich gmin – dyspersja regionalna. Zarządzanie. Teoria i Praktyka / Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie, 2(12), 25–30.
Jędrzejewski, L. (2015). Samodzielność finansowa polskich regionów w warunkach zmian demograficznych i ekonomicznych. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług, 118. https://doi.org/10.18276/epu.2015.118-10
Kaczyńska, A., Kańduła, S., & Przybylska, J. (2021). Transformacja cyfrowa z punktu widzenia samorządu terytorialnego – wybrane zagadnienia. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 65(1). https://doi.org/10.15584/nsawg.2021.1.2
Kalisiak-Mędelska, M. (2013). Samodzielność dochodowa gmin: znaczenie dochodów własnych. Studia Zarządzania i Finansów Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, 5.
Kańduła, S. (2003). Samodzielność finansowa samorządu gminnego w Polsce po 1993 roku. Wydawnictwo AE w Poznaniu.
Kańduła, S., & Śmiechowicz, J. (2016). Podatki i opłaty lokalne w kontekście międzygminnych nierówności dochodowych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia, 50(1). https://doi.org/10.17951/h.2016.50.1.735
Kluza, K. (2015). Zdolność do spłaty zadłużenia przez samorządy. Uwarunkowania gospodarcze i demograficzne. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 223.
Kluza, K. (2017). Kondycja finansowa jednostek samorządu terytorialnego – koniec wpływu spowolnienia gospodarczego? Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia, 51(4). https://doi.org/10.17951/h.2017.51.4.143
Kossowski, M.T., & Motek, P. (2021). Zróżnicowanie i polaryzacja przestrzenna dochodów własnych gmin. Wiadomości Statystyczne, 66(8). https://doi.org/10.5604/01.3001.0015.2301
Kozera, A. (2018). Własny potencjał dochodowy gmin wiejskich w Polsce, Polityki Europejskie. Finanse i Marketing, 19(68). https://doi.org/10.22630/PEFIM.2018.19.68.9
Lubińska, T., Franek, S., & Będzieszak, M. (2007). Potencjał dochodowy samorządu terytorialnego w Polsce na tle zmian ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Difin.
Marczakowska-Proczka, J. (2015). Dochody podatkowe gmin w Polsce a ich stabilność fiskalna. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług, 118. https://doi.org/10.18276/epu.2015.118-16
Milewska, A. (2017). Samodzielność finansowa gmin w kontekście realizacji dochodów budżetowych. Zarządzanie Finansami i Rachunkowość / Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, 5(4), 51–60. https://doi.org/10.22630/ZFiR.2017.5.4.26
Miszczuk, A., Sekuła, A., & Miszczuk, M. (2023). Zielona transformacja gospodarki i finansów samorządowych. Wyd. Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
Navarro-Galera, A., Alcaide-Muñoz, L., López-Subires, M.D., & Rodríguez-Bolívar, M.P. (2019). Identifying risk determinants of the financial sustainability of regional governments. Public Money & Management, 41(3), 255–263. https://doi.org/10.1080/09540962.2019.1684025
Owsiak, K. (2023). Dług w polityce finansowej gmin. PWE.
Poniatowicz, M. (2015). Determinanty autonomii dochodowej samorządu terytorialnego w Polsce. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 404. https://doi.org/10.15611/pn.2015.404.17
Rechul, H. (2013). Samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego w Polsce. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 306.
Rodríguez Bolívar, M.P., Navarro Galera, A., AlcaideMuñoz, L., & LópezSubirés, M.D. (2015). Risk factors and drivers of financial sustainability in local government: An empirical study. Local Government Studies, 42(1), 29–51. https://doi.org/10.1080/03003930.2015.1061506
Rodríguez Bolívar, M.P., Navarro Galera, A., Alcaide Muñoz, L., & López Subires, M.D. (2016). Analyzing forces to the financial contribution of local governments to sustainable development. Sustainability, 8, 925. https://doi.org/10.3390/su8090925
Santis, S. (2020). The demographic and economic determinants of financial sustainability: An analysis of Italian local governments. Sustainability, 12(18), Article 7599. https://doi.org/10.3390/su12187599
Satoła, Ł. (2019). Own revenue potential and the tax policy of communes on the example of communes of the Małopolskie Province. Annals of the Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists, 21(3). https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.4095
Sobala-Gwosdz, A. (2024). Baza ekonomiczna miast i ich obszarów funkcjonalnych. Badania Obserwatorium Polityki Miejskiej, Instytut Rozwoju Miast i Regionów. https://doi.org/10.51733/opm.2024.25
Standar, A., & Kozera, A. (2023). Own revenue potential of small towns in Poland. Optimum. Economic Studies, 4(114), 97–121. https://doi.org/10.15290/oes.2023.04.114.06
Stec, M., Grzebyk, M., Caputa, W., & Krawczyk-Sokołowska, I. (2024). A comparative analysis of the level of sustainable development in Polish voivodeships in 2012 and 2021. Economics and Environment, 89(2), 766. https://doi.org/10.34659/eis.2024.89.2.766
Suchacka, M. (2014). Transformacja regionu przemysłowego w kierunku regionu wiedzy. Studium socjologiczne województw śląskiego. Wydawnictwo UŚ.
Surówka, K. (2013). Samodzielność finansowa samorządu terytorialnego w Polsce. Teoria i praktyka. PWE.
Sygut, E. (2018). Znaczenie podatków i opłat lokalnych w strukturze dochodów własnych gmin. In B. Ciupek (Ed.), Podatki – finanse – przedsiębiorstwo (pp. 128–140). Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.
Szołno-Koguc, J. (2021). Samodzielność dochodowa jednostek samorządu terytorialnego – aspekty teoretyczne, Studia BAS, 1(65). https://doi.org/10.31268/StudiaBAS.2021.02
Szczuciński, P. (2021). Determinants of the own income of municipalities in the Lubuskie Province in the light of the results of econometric modeling. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, Administracja i Zarządzanie, 57(130). https://doi.org/10.34739/zn.2021.57.01
Śmiechowicz, J. (2016). Stabilność dochodów gmin w kontekście ich władztwa podatkowego i fakultatywności opłat lokalnych. Studia Ekonomiczne, (294), 173–184.
Uryszek, T. (2012). Struktura dochodów gmin w Polsce a ich samodzielność dochodowa. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (243), 362–371.
Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego / Act of 13 November 2003 on the Revenue of Local Government Units. Dz.U. of 2024, item 356.
Walasik, A. (2023). Demografia fiskalna. Wpływ procesów demograficznych na stabilność systemu podatkowego. In W. Koczur (Ed.), Ekonomiczne konsekwencje przemian demograficznych. Materiały z III Kongresu Demograficznego. Część 9 (pp. 51–64). GUS. Rządowa Rada Ludnościowa.
Wichowska, A. (2021). Demographic determinants of revenue autonomy in rural and urban-rural municipalities. Studia BAS, 1(65). https://doi.org/10.31268/StudiaBAS.2021.04
Wyszkowska, D. (2017). Samodzielność dochodowa jednostek samorządu terytorialnego – Polska na tle wybranych krajów Unii Europejskiej. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia, 51(5). https://doi.org/10.17951/h.2017.51.5.371
Wyszkowska, D., & Wyszkowski, A. (2015). Samodzielność dochodowa samorządu terytorialnego w Polsce. Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae, 19(2), 131–142.
Wyszkowska, D., & Wyszkowski, A. (2023). Depopulacja i starzenie się ludności – konsekwencje dla finansów gmin w Polsce. Studia BAS, 3(75). https://doi.org/10.31268/StudiaBAS.2023.23
Wójtowicz, K. (2018). Znaczenie wybranych czynników ekonomiczno-społecznych dla kształtowania stabilności fiskalnej gmin miejskich w Polsce. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 334(2). https://doi.org/10.18778/0208-6018.334.14
Wójtowicz, K. (2019). Uwarunkowania i pomiar stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego. Wydawnictwo UMCS.
Zawora, J. (2010). Samodzielność finansowa samorządów gminnych Podkarpacia. Zeszyty Naukowe SGGW – Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 81.
Zawora, J. (2014). Sytuacja dochodowa samorządów gminnych w Polsce. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 346. https://doi.org/10.15611/pn.2014.346.34
Zygmunt, A. (2018). Potencjał demograficzny Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii: szanse, zagrożenia, perspektywy. Górnośląskie Studia Socjologiczne, 9(2), 100–119. https://doi.org/10.31261/GSS_SN.2018.09.02.06
Żołądkiewicz, A. (2014). Samodzielność finansowa gmin w Polsce. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 15(10/1), 287–297.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/h.2025.59.3.41-55
Date of publication: 2025-12-16 14:10:26
Date of submission: 2025-01-27 10:47:39
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2025 Jan Grzegorz Kaczmarzyk, Edyta Agnieszka Sygut
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.