Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Kiedy metafora staje się ciałem: rekonceptualizacja metafor synestetycznych w Becoming Animal
Streszczenie w języku polskim
Artykuł analizuje utwór Davida Abrama Becoming Animal, podkreślając, jak użycie języka metaforycznego ujawnia i ucieleśnia charakter ludzkiego doświadczenia. Fizyczny wymiar metafory zachęca czytelnika do odczuwania cielesności bohatera jako rezonującej z jego własnym ciałem, a poprzez tę wzmożoną świadomość cielesną, do doświadczenia wzajemnej wymiany ze światem – procesu często przekazywanego w tekście za pomocą metafor synestetycznych. Autorka artykułu dowodzi, że samo nasze ucieleśnienie umożliwia naturalne zjednoczenie zmysłów, kwestionując tym samym Arystotelesowski model pięciu odrębnych zmysłów i podważając status tzw. metafor synestetycznych – ponieważ, osadzone w doświadczeniu życiowym, mogą one nie być już ani ściśle „synestetyczne”, ani jedynie „metaforyczne”. Artykuł wykorzystuje teorię metafory konceptualnej, uzupełnioną fenomenologicznymi spostrzeżeniami Maurice’a Merleau-Ponty’ego.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Abram, David. (1997). Waking our animal senses. Wild Earth, https://wildethics.org/essay/waking-our-animal-senses/ (access: 12.10.2025).
Abram, David. (2005). Between the Body and the Breathing Earth. Environmental Ethics, 27, pp. 171–190.
Abram, David. (2009). The air aware. Orion Magazine, https://orionmagazine.org/article/the-air-aware/ (access: 12.10.2025).
Abram, David. (2010). Becoming Animal: An Earthly Cosmology. New York: Vintage Books.
Arendt, Hannah. (1971). The Life of the Mind: Thinking. San Diego New York: A Harvest Book.
Bright, Bonnie. (2013). Becoming animal: The phenomenology of a living earth. Jung Journal: Culture & Psyche, 7(1), 88–92.
Carlson, Neil R. (2010). Psychology: The Science of Behaviour. Toronto: Pearson Education Canada.
Gibbs, Raymond W. Jr. (2008). The Cambridge Handbook of Metaphor and Thought. Cambridge: Cambridge University Press.
Grady, Joseph. (1997). Foundations of meaning: Primary metaphors and primary scenes. Doctoral dissertation. University of California, Berkeley.
Hartley, James. (2011). Becoming Animal: An Earthly Cosmology. Environmental Philosophy, 8(2), pp. 189–193.
Johnson, Mark. (1987). The Body in the Mind: The Bodily Basis of Meaning, Imagination, and Reason. Chicago and London: The University of Chicago Press.
Cameron, Lynne. (2003). Metaphor in Educational Discourse. London: Continuum.
Cameron, Lynne, and Gibbs, Raymond W. Jr. (2008). Metaphor and talk. The Cambridge Handbook of Metaphor and Thought, 16(1), pp. 197–211.
Kimmerer, Robin Wall. (2011). Restoration and reciprocity: The contributions of traditional ecological knowledge. In Dave Egan, Evan E. Hjerpe, Jesse Abrams (Eds.), Human Dimensions of Ecological Restoration: Integrating Science, Nature, and Culture (pp. 257–276). Washington, D.C.: Island Press.
Kövecses, Zoltán. (2010). Metaphor: A Practical Introduction. New York: Oxford University Press.
Kövecses, Zoltán. (2015). Where Metaphors Come From: Reconsidering Context in Metaphor. New York: Oxford University Press.
Kövecses, Zoltán. (2020). Extended Conceptual Metaphor Theory. Cambridge: Cambridge University Press.
Lakoff, George, Johnson, Mark. (1980). Metaphors We Live By. Chicago and London: The University of Chicago Press.
Lakoff, George. (1987). Women, Fire, and Dangerous Things: What Categories Reveal about the Mind. The Chicago: University of Chicago Press.
Lakoff, George. (n.d.). Index of conceptual metaphors, http://www.lang.osakau.ac.jp/~sugimoto/MasterMetaphorList/metaphors/index.html (access: 12.10.2025).
Merleau-Ponty, Maurice. (1945/2005). The Phenomenology of Perception. The Taylor and Francis e-Library.
Merleau-Ponty, Maurice. (1964/1968). The Visible and the Invisible. Evanston: Northwestern University Press.
Mickey, Sam. (2012). Becoming animal: An earthly cosmology. Worldviews, 16(1), 99–101.
Ortony, Andrew. (1987). The psychological foundations of the affective lexicon. Journal of Personality and Social Psychology, 53(4), 751–766.
Simmer, Julia. (2012). Defining synaesthesia. British Journal of Psychology, 103(1), 1–15.
Spence, Charles, Bayne, Tim. (2015). Multisensory perception. In: Mohan Matthen (Ed.), The Oxford Handbook of Philosophy of Perception (pp. 603 620). Oxford: Oxford University Press.
Toadvine, Ted. (2005). Limits of the flesh: The role of reflection in David Abram’s ecophenomenology. Environmental Ethics, 27, 155–170.
Winter, Bodo. (2019). Synaesthetic metaphors are neither synaesthetic nor metaphorical. In Laura J. Speed, Carolyn O’Meara, Lila San Roque, Asifa Majid (Eds.), Perception Metaphors (pp. 105–126). Amsterdam: John Benjamins Publishing Company.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2025.43.2.189-201
Data publikacji: 2025-12-29 09:26:03
Data złożenia artykułu: 2024-04-15 22:24:44
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Agata Walek
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.